Những dấu mốc trước tiên của Quân đội dân chúng vn - VnExpress

Nhân ngày kiến thiết Quân đội nhân dân vietnam (22/12/1944), VnExpress điểm lại vài dấu mốc trước tiên của quân đội có thể phổ thông người chưa biết.

Đơn vị hải quân vn đầu tiên

Ít người nhân thức ngay sau Cách mạng tháng Tám thành công, quân đội vn đã có một phòng ban hải quân nhỏ tuổi và lập được những chiến công trước tiên. Theo cuốn Lịch sử Hải quân vn, cuối bốn tuần 8/1945, tại Hải Phòng, Bộ Tư lệnh khu Duyên hải đã doanh nghiệp Ủy ban Hải quân Việt Nam với quân số gần 200, trong đó tiêu biểu là Đại đội Ký Con, công cụ là một vài tàu bé xíu và 3 canô nhận được của Pháp. Các tàu bé nhỏ được đổi tên thành Bạch Đằng, Giao Chỉ.

Với cách thức tấn công du kích, Đại đội Ký Con đã lập được một số chiến công ở cửa biển Hải Phòng và vùng ven biển Đông Bắc. Cuộc chiến trước tiên được lịch sử hải quân vietnam khắc ghi là tiến công tàu Crayssac tại vùng biển Hòn Gai đầu 04 tuần 9/1945.

Theo lệnh Khu trưởng chiến khu Duyên hải Nguyễn Bình (sau được phong là Trung tướng đầu tiên của Quân đội nhân dân vn), đại đội Ký Con dùng nhì tàu Bạch Đằng, Giao Chỉ và một canô, với một trung đội lính phối phù hợp với các thuyền tiến công cá của nhân dân tiến ra vây bắt tàu địch. Trước áp lực của quân dân, tàu Crayssac phải đầu hàng, lãnh đạo và các thủy thủ người Pháp bị bắt làm tù binh, phổ quát đấu sĩ người Việt tình nguyện nhập cuộc cách mệnh.

Tàu Crayssac được thiết bị một khẩu pháo 37 mm, 2 trọng liên, 2 đại liên, một bazoka, 2 súng carbin cùng một số súng trường. Ngày 8/9/1945, Khu trưởng Nguyễn Bình đã đến thăm con tàu chiến lợi phẩm, ra lệnh gỡ biển tên tàu, gắn chữ Ký Con bằng đồng vào mũi tàu, biên chế nhạo con tàu tham gia lực lượng trang bị chiến khu Duyên hải (sau là chiến khu 3).

Sau đó, quân Pháp đưa tàu Audacieuse tới lãnh hải Hòn Gai để kiếm tìm tàu Crayssac. Quân khu Duyên hải dùng ngay tàu Ký Con để đánh đuổi và chiếm được tàu Audacieuse, bắt 8 sĩ quan và thủy thủ, thu một đại liên, một bazoka và một số tranh bị trang bị khác. Tới ngày 12/9/1945, hai tàu Ký Con, Audacieuse cùng một vài canô được công ty thành một thủy đội thuộc Ủy ban Hải quân vietnam, khiến nhiệm vụ tuần tiễu vùng ven biển từ Hòn Gai tới Hải Phòng.

Doanh nghiệp pháo binh đầu tiên

Từ những khẩu súng thu của quân đội Pháp, doanh nghiệp pháo binh đầu tiên của Quân đội quần chúng vietnam được thiết kế. Ngày 29/6/1946, tại sân Vệ Quốc đoàn Trung ương (trại 40 Hàng Bài), Tổng Tham vấn trưởng Quân đội Nước nhà vietnam Hoàng Văn Thái đọc Quyết định xây cất Đoàn pháo binh Thủ đô gồm 3 trung đội: Pháo đài Láng, Pháo đài Xuân Tảo và Pháo đài Xuân Canh (nay thuộc quận Đông Anh). Đây chính là nền tảng để xây đắp lực lượng pháo binh Việt Nam sau này.

Đến 04 tuần 9/1946, Tổng Tham vấn trưởng quyết định xây dựng thêm Trung đội Pháo đài Thổ Khối (quận Gia Lâm), nằm bên tả ngạn sông Hồng, đồng thời thiết kế Đại đội Pháo binh Thủ đô, thống nhất chỉ đạo 4 trung đội pháo đài. 29/6/1946 trở thành ngày truyền thống của Pháo binh Quân đội quần chúng. # vn.

Khẩu pháo 75 ly được lưu giữ tại di tích lịch sử Pháo đài Láng. Ảnh: Võ Hải.

Theo Bảo tồn lịch sử quân sự vietnam, các pháo đài Láng, Xuân Tảo, Xuân Canh do quân Pháp xây dựng vào năm 1940, đặt các khẩu pháo phòng không 75 ly nhằm phòng thủ cho đô thị Hà Nội trước nguy cơ bị không quân Nhật tấn công.

Tháng 3/1945, Nhật đảo chính Pháp, các pháo đài này bị quân Nhật choán. Sau khi Nhật đầu hàng Đồng Minh, rất nhiều hạ tầng quân sự ở miền Bắc được bàn giao cho quân đội Quốc dân Đảng của Tưởng Giới  Thạch. Khi quân Tưởng rút, quân và dân Việt Nam tiếp nhận pháo đài. Do thiếu pháo thủ, một vài thanh niên làng Láng được gọi đẩy mạnh, gấp rút khiến chủ khoa học.

Pháo đài Láng chính là nơi nổ phát súng đầu tiên phát hiệu lệnh toàn quốc nội chiến lúc 20h03 ngày 19/12/1946. Ngay sau đó, các pháo đài Xuân Canh, Xuân Tảo cũng tức thời nổ súng, sử dụng các khẩu súng phòng không để đổi cách thức bắn, rót đạn xuống các doanh trại của quân Pháp đóng trong thành cổ hủ Thủ đô.

Sau đó 2 ngày, ngày 21/12/1946, Pháo đài Láng tiếp tục lập chiến công bình việc bắn rơi chiếc phi cơ trước tiên của quân Pháp trong cuộc binh đao kéo dài tới 9 năm sau đó. Các pháo thủ pháo đài Láng đã bắn tàu bay bằng bí quyết ngắm bắn trực tiếp do không có máy ngắm. Với thành tựu này, Trung đội pháo binh Pháo đài Láng đã được Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp gửi thư đánh giá tốt ngợi.

Đến tháng 1/1947, sau khi thắng lợi trong việc kìm chân quân đội Pháp trong thị trấn Hà Nội suốt nhì 04 tuần, các tổ chức pháo binh ở pháo đài Láng được lệnh rút lên chiến khu. Do các khẩu súng nặng nề hà không thể đi lại được, các pháo thủ đã túa quy lát của pháo mang đi chôn giấu.

Bây giờ, một khẩu súng 75 ly còn được lưu giữ tại di tích lịch sử Pháo đài Láng, tại con phường cùng tên ở phường Láng Thượng, huyện Đống Đa, Hà Nội.

Máy bay trước tiên

Dù mãi tới năm 1955, Bộ Tổng tư lệnh Quân đội dân chúng Việt Nam mới quyết định thi công Ban Phân tích trường bay, tiền thân của nhóm không quân hiện nay, tuy nhiên từ ngay sau cách mệnh 04 tuần 8, quân đội vn đã có những chiếc máy bay đầu tiên.

Theo cuốn Lịch sử không bộ đội dân vietnam, đó là hai phi cơ riêng của vua Bảo Đại, sau khi thoái vị đã hiến cho chính phủ trợ thời. Cả nhì đều là tàu bay 2 chỗ ngồi, gồm một chiếc Tiger Moth (2 tầng cánh, do Anh đóng chai) và Morane Saulnier (một tầng cánh, do Pháp đóng chai).

Hai phi cơ được dỡ cánh và bí mật chở bằng tàu hỏa từ Huế ra Bắc rồi chuyển về cất ở trường bay Tông (Sơn Tây) vào đầu năm 1946. Khi đó phi trường Bạch Mai và Gia Lâm đang bị quân đội Tưởng Giới Thạch chiếm giữ.

Khi binh lửa toàn quốc bùng nổ, nhì chiếc máy bay tiếp diễn được tháo rời, chuyển bằng thuyền lên Bình Ca, rồi lên Soi Đúng (Tuyên Quang quẻ). Trong quá trình chuyển vận, bị phi cơ Pháp phát hiện và bắn phá, cả nhì phi cơ bị hư hỏng ít phổ biến.

Học viên Lớp hàng không đầu tiên của quân đội vn bên chiếc tàu bay Morane của vua Bảo Đại. Ảnh tư liệu.

Ngày 9/3/1949, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Tổng chỉ đạo Quân đội non sông và dân binh vn, đã ra quyết định xây cất Ban Nghiên cứu Không quân thuộc Bộ Quốc phòng, sau chuyển sang Bộ Tổng Tham mưu, do ông Hà Đổng, khiến cho Trưởng ban, với nhân lực gồm vài công nghệ viên và phi công là hàng binh người châu Âu.

Sau thời kỳ chuẩn bị tuyến phố băng là bãi trồng ngô dài 400 m, rộng 25 m tại Soi Đúng, tả ngạn sông Gâm, phương pháp đô thị Chiêm Hóa, Tuyên Quang 10 km về phía nam, phi cơ được lệnh sẵn sàng bay thử. Xăng dầu cho tàu bay được vận tải bằng hòm phuy từ Cao Bằng về. Ban Phân tích đã quyết định lựa chọn chiếc Tiger Moth để bay.

Chiều 15/8/1949, phi công Nguyễn Đức Việt, hàng binh gốc Đức, tên thật là Verner Schulze, đã cùng ông Nguyễn Văn Đống, Trưởng ban Cơ khí cất cánh bay lần trước tiên. Máy bay chỉ bay được vài trăm mét, sau đó đâm xuống sông Gâm, ông Đống bị thương nhẹ. Chiếc tàu bay sau đó được cán bộ Ban Phân tích cùng bà con lội ra sông, túa từng phòng ban, đem về cất giấu.

Đây là mốc lịch sử cần thiết của Không lính dân vn, lần đầu tiên máy bay mang cờ đỏ sao vàng bay trên vùng trời Non sông.

Ông Verner Schulze, sinh năm 1920 nguyên là phi công trong quân đội Đức bị quân Pháp bắt làm tù binh và bắt buộc nhập cuộc đội quân lê dương tại vn. Được sự móc nối của cán bộ Việt Minh, ông bỏ nhóm quân Pháp tham gia Quân đội dân chúng vietnam. Sau thắng lợi Điện Biên Phủ, ông đi về Đức sinh sống.

Lê Tiên Long

Đọc thêm: tin tổng hợp