Tranh biện ngờ vực “làng ung thư”

Tại kết quả báo cáo vừa qua của Cục Quản lý môi trường y tế (Bộ Y tế), cơ quan này cũng chắc chắn không ghi kiếm được bất thường về số ca bận bịu ung thư ở “làng ung thư”.

Báo cáo từ dự án: Do nguồn nước bị ô nhiễm (?)

Theo công trình “Điều tra, tìm kiếm nguồn nước thích hợp vệ sinh phục vụ cấp nước sinh hoạt cho vài “làng ung thư” của Việt Nam” do Liên đoàn Quy hoạch và Thăm dò tài nguyên nước miền Trung - Bộ Khoáng sản và Môi trường thực hiện, các nguồn nước ăn uống, sinh hoạt tại 37 “làng ung thư” đều ô nhiễm nặng.

Tiếp xúc với chì trong quá trình tái giễu cợt chì cũng có nguy cơ bận bịu ung thư Ảnh: Ngọc Dung

Cụ thể, dự án đã dò hỏi 37 làng, trải dài trên khắp các tỉnh - thành trong cả nước và cho kết quả 10 làng ung thư có nguồn nước ô nhiễm nặng nhất là: làng Thống Nhất, thị trấn Đông Lỗ, quận Ứng Hòa và làng Lũng Vỵ, thị trấn Đông Phương Im, thị xã Chương Mỹ, TP Hà Nội; làng Mẫn Xá, xã Văn Môn, thị xã Lặng Phong, thức giấc Bắc Ninh; làng Thổ Vỵ, phường Tế Thắng, huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa; làng Yên ổn Lão, thị trấn Hoàng Tây, huyện Kim Bảng, tỉnh giấc Hà Nam; làng Cờ Đỏ, phố Diễn Hải, thị xã Diễn Châu, thức giấc Nghệ An; làng An Lộc, thị trấn An Lộc, quận Lộc Hà, thức giấc Hà Tĩnh; làng Phước Thiện, xã Bình Hải, huyện Bình Sơn, thức giấc Quảng Ngãi; làng Xuân Vinh, phường Hoài Mỹ, huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định; làng Mê Pu, thị trấn Mê Pu, huyện Đức Linh, tỉnh giấc Bình Thuận.

Theo khảo sát này, có tới 1.136 người chết trong vòng trong khoảng 5-20 năm trở lại đây do bận bịu các bệnh ung thư không giống nhau, trong đó nơi có phổ thông người chết vì ung thư nhất là Thạch Khê, phường Thạch Sơn, thị xã Lâm Thao, thức giấc Phú Thọ với 136 người chết trong 10 năm vì nguồn nước nhiễm chất độc hóa học. Còn ở làng ít nhất cũng có 6 người chết. Tại làng Cờ Đỏ, thị trấn Diễn Hải, quận Diễn Châu (Nghệ An), khi dò xét có đến 5 người bị ung thư và 3 người trong đó đã chết.

Trước đây, đại diện dự án nghĩ rằng từ kết quả dò hỏi có thể thấy số người chết vì ung thư có can hệ đến nguồn nước bị ô nhiễm. Điểm phổ biến là nguồn nước tại những nơi này đều bị ô nhiễm nặng do nhiễm bẩn vi sinh, một số mẫu có hàm lượng phenol, asen hoặc mangan vượt phổ biến lần tiêu chuẩn chuẩn y. Đây cũng chính là tác nhân gây ra những căn bệnh ung thư.

Bộ Y tế: Nước sinh hoạt nằm trong giới hạn cho phép

Đương nhiên, phổ thông quan điểm cho rằng danh sách 10 “làng ung thư” có nguồn nước bị ô nhiễm nặng nhất mà Liên đoàn Quy hoạch và Khảo sát khoáng sản nước miền Trung lên tiếng là chưa đủ căn cứ kết luận. Ông Đỗ Mạnh Cường, Phó trưởng Phòng Sức khỏe môi trường số đông, Cục Quản lý môi trường (Bộ Y tế), cũng cho biết từ các báo cáo tin tức về số liệu bận rộn, tử vong do ung thư của Trọng điểm Y tế phòng ngừa các tỉnh giấc, TP: Hà Nội, Hà Nam, Bắc Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi, Bình Định và Bình Thuận và kết quả xét nghiệm chất lượng nước do Viện Sức khỏe nghề nghiệp và không gian; Viện Pasteur Nha Trang bắt đầu tại 10 làng nghi ngại nhiễm ung thư không ghi kiếm được những bất thường ở các địa phương này về tỉ lệ bận bịu ung thư. “Tỉ lệ bận bịu ung thư tại các làng nghiêng ngả từ 73-169 trường thích hợp/100.000 dân, tương đương tỉ lệ phổ biến cả nước (160/100.000 dân) và thấp hơn so với tỉ lệ chung của thế giới. Các loại ung thư chủ quản gặp gỡ phải là ung thư gan, phổi, bao tử, vòm, hầu họng, lưỡi, tử cung, máu, xương” - ông Cường nói.

Cũng theo ông Đỗ Mạnh Cường, kết quả nghiên cứu tình hình chất lượng nước ăn uống, sinh hoạt được lấy cơ bản từ nước giếng ở các hộ gia đình có người bận rộn, chết do ung thư và phân tách 24-25 chỉ tiêu bao gồm: clorua, sắt tổng số, mangan, nhôm, asen, xyanua, antimon, cadimi… cho thấy các mẫu nước ăn uống, sinh hoạt đều có hàm lượng chất hữu cơ, hóa chất kiểm soát an ninh thực vật và kim loại nặng nằm trong giới hạn cho phép. Vài mẫu (22/63 mẫu) có các tiêu chí như độ đục, clorua, sắt, mangan, pecmanganat, E.Coli, coliform cao hơn tiêu chuẩn chuẩn y. Đương nhiên, các chất này chưa có kĩ năng gây ung thư.

Chưa thấy tỉ lệ mắc ung thư cao thất thường

“Với kết quả xét nghiệm chất lượng nước này chưa thấy có tỉ lệ bận rộn ung thư cao bất thường tại 10 làng được dò hỏi. Nguồn nước ăn uống, sinh hoạt của cư dân chưa có tín hiệu bị ô nhiễm bởi tác nhân có kỹ năng gây ung thư. Chưa có mối can hệ giữa các trường phù hợp bận bịu ung thư và chất lượng nước của người địa phương tại các làng này” - ông Cường khẳng định.

Liên quan đến các yếu tố nguồn nước ô nhiễm có thể tác động tới sức khỏe, ông Nguyễn Văn Sơn, Phó Viện trưởng Viện sức khỏe nghề nghiệp và môi trường (Bộ Y tế), cho rằng nếu như cư dân sử dụng nguồn nước bề mặt (ao, hồ, kênh) bị ô nhiễm và chưa qua xử lý cũng có thể bị các bệnh cấp và kinh niên can dự tới ô nhiễm nước như: viêm màng kết, ỉa chảy, ung thư… Các nghiên cứu công nghệ cũng cho thấy khi sử dụng nước nhiễm asen để ăn uống, loài người có thể mắc bệnh ung thư, thường chạm chán là ung thư da. Ngoài ra, asen còn gây nhiễm độc chuỗi hệ thống tuần hoàn khi uống phải nguồn nước có hàm lượng asen 0,1 mg/l. Vì vậy, cần xử lý nước nhiễm asen trước khi sử dụng cho sinh hoạt và thưởng thức. “Tất nhiên, qua khảo sát thực tế tại các làng được xếp trong đội ngũ nghi hoặc là “làng ung thư”, chúng tôi nhận thấy cư dân đều không dùng nước sông, nước ao để thưởng thức mà sử dụng hệ thống lọc hoặc dùng nước mưa. Qua xét nghiệm, chúng tôi không nhận thấy asen vượt ngưỡng chuẩn y” - ông Sơn thông tin.

Phổ thông nguyên cớ GS-TS Nguyễn Bá Đức, Phó Chủ toạ Hội Ung thư vietnam, cho nhân thức các tìm hiểu mới nhất cho thấy căn bệnh ung thư đang cướp đi sinh mạng của khoảng 80.000 người mỗi năm và khiến 150.000 người bận rộn mới. Nguồn gốc dẫn đến căn bệnh này có 35% do thực phẩm chưa bình an, 30% do thuốc lá, 5%-10% do di truyền và các duyên do khác còn lại. Theo các chuyên gia về sức khỏe không gian, thực tại nghiên cứu cho thấy độ tuổi mắc bệnh ung thư thường rơi vào lứa tuổi ngoài 50, khi mà hàng chục năm trước đây, tuổi thọ trung bình của người Việt thấp nên người ta ít lưu ý. Ngoài ra, dò hỏi tại những vùng từng được gọi là “làng ung thư” có ghi nhận yếu tố di truyền trong các mái nhà có người bận bịu căn bệnh này. Vì thế, những người có yếu tố nguy cơ nên được chẩn đoán và điều trị sớm. N.Dung

Xem nhiều hơn: tin tuc moi