Tục cúng gia tiên của người Việt
Cúng gia tiên là cúng ông cha trong nhà, là bổn phận thiêng liêng của con cháu để tỏ lòng nhớ ơn nguồn cội của bản thân mình "Cây có cội nước có nguồn".
Cúng gia tiên là một cái đạo "Đạo thờ phụng ông bà", gọi tắt là đạo ông bà. Đạo ở đây chẳng hề là tôn giáo vì không có giáo chủ, môn sinh... .mà chỉ là "đạo làm cho người" trong gia đình, lấy tình cảm và sự địa chỉ máu mủ ruột làm thịt trong mái ấm làm chủ chốt.
Cúng gia tiên là biểu lộ sự hiếu thảo và tình thương mến của con cháu đối với người quá cố. Cúng gia tiên trong 3 ngày Tết phân trần lòng tri ân, nhớ thương của con cháu đối với tiên sư cỗi nguồn. Việc cúng kính không Để ý ở cách thức mâm cao cỗ đầy mà chú ý ở nội dung, đó là tấm lòng thành kính tri ân nhớ thương và noi gương. Vua Hùng Vương thứ 6 không lựa chọn cao lương mỹ vị để cúng gia tiên mà chọn lựa bánh chưng bánh dầy là món đơn sơ giản dị nhưng hàm chứa nội dung ý nghĩa thâm thúy.
Khi cúng, gia chủ phải ăn mặc chỉnh tề, lên đèn, đốt hương, đánh chuông, hai tay chắp lại đưa lên ngang trán và khấn, khi khấn nêu ngày tháng, làng thị trấn, tên bản thân, tên cung phi con, tên người quá cố, lễ phẩm cúng, nguyên nhân cúng, cầu nguyện... rồi tùy theo vị trí lớn bé dại của chính mình đối với người quá cố, ví như bé bỏng thì lạy 4 lạy hoặc vái 4 vái. Việc cúng kính thuộc hạ tham gia đức tin và đời sống đạo đức của bản thân.
Cách bày mâm cỗ cúng gia tiên 3 ngày Tết
Mâm cơm truyền thống đầu năm mới của người Việt thường có bốn bát và bốn đĩa. Bốn bát gồm: 1 bát chân giò lợn nấu măng, 1 bát miến, 1 bát mọc nấm và 1 bát bóng thả. Bốn đĩa gồm: 1 đĩa giết mổ gà (giết mổ lợn), 1 đĩa giò (chả), 1 đĩa nem thính (có thể thay bằng đĩa xào) và 1 đĩa dưa muối. Trong khi còn có một đĩa xôi (bánh chưng) và bát nước chấm, tổng cộng là tròn mười món.
Mâm cỗ lớn thì có 6 bát 6 đĩa hoặc 8 bát 8 đĩa tượng trưng cho phát lộc, phát tài.
Mâm cơm đầu năm của người miền Bắc thường được chuẩn bị rất lao động, tường tận. Giết mổ gà phải là giết mổ gà trống choai, được lựa chọn cẩn thận: mào gà, hình dạng gà, khác biệt là cựa gà. Người Việt Nam quan điểm: cựa gà có đẹp thì cả năm mới no đủ, sung túc. Gà được giết mổ để cúng giao thừa, sau đó chia cho con cháu ăn hưởng lộc. Thịt lợn phải lựa chọn được miếng giết lợn đầy đặn, có đủ nạc, mỡ (thường 1/3 mỡ, 2/3 nạc), dầy mình, vuông vắn. Giò có thể là giò nạc, chả lụa, miếng giò chắc, thơm ngọt. Giò được gói tròn. Trong mâm cơm có bánh bác vuông tượng trưng cho đất, khoanh giò tròn tượng trưng cho trời, bộc lộ sự hoà thích hợp, thăng bằng giữa trời đất và nhân loại. Âm dương cân bằng, gia chủ mới mạnh khoẻ, con cháu ngoan hiền đức, làm ăn phát đạt. Mâm cơm đầu năm còn có đĩa xôi. Xôi đầu năm mới phải là xôi gấc hoặc xôi đỗ. Màu đỏ của gấc, màu tiến thưởng ruộm của đỗ biểu hiện niềm tin, hi vọng của gia chủ vào một năm mới khiến ăn thắng lợi, gặp gỡ nhiều may mắn.
|
Lớp lang cúng 4 ngày Tết Tết Nguyên đán thường công ty 4 ngày và lễ cúng gia tiên cũng được lớp lang cúng trong 4 ngày với những ý nghĩa không giống nhau. Chiều 30 Tết có lễ cúng tất niên, tức là cúng trình với ông bà, tổ sư năm cũ đã hết. Đêm 30 cúng giao thừa, thời gian chuyển tiếp năm cũ sang năm mới. Sáng mùng 1 Tết là cúng Nguyên đán, tức thị cúng sáng sớm của một ngày đầu năm. Chiều mùng 1 Tết cúng Tịch điện, tức thị cúng cơm chiều. Ngày mùng 2 Tết có 2 lễ cúng, buổi sáng cúng mời ông cha gọi là Chiêu điện, buổi chiều cúng Tịch điện. Ngày mùng 3 là ngày cuối của tết, nên cúng Tạ Ông vải, với ý nghĩa 4 ngày tết đã toàn vẹn. |
Xem thêm: thoisumoingay
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét