Mâm ngũ quả ngày Tết phải biểu hiện được ngũ hành: Kim, mộc,thủy, hỏa, thổ
Mỗi dịp Tết tới xuân về, trên bàn độc của mọi gia đình người Việt đều bày mâm ngũ quả cúng tiên tổ. Mâm ngũ quả ngày Tết - thể hiện cho 5 vị Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ, 5 yếu tố được cho là đã cấu thành nên vũ trũ.
Ví như căn cứ theo màu sắc trong triết lý phương Đông thì mâm ngũ quả phải có 5 loại quả với 5 màu khác nhau. Đó là hình ảnh thể hiện lòng thành kính với những người đã mất và biểu trưng cho việc cầu may mắn, an toàn tới với mái ấm.
Mâm ngũ quả thường là một chiếc mâm bằng gỗ luôn thể, sơn son, có chân và được gọi là mâm bồng. Nếu như không có mâm bồng thì có thể đặt trên một chiếc đĩa to.
Ngũ quả miền Bắc
Miền Bắc có khí hậu cận nhiệt đới ẩm và có đủ bốn mùa nên các loại quả có sự phong phú và nhiều chủng loại. Hầu như toàn bộ các loại quả đều có thể đặt lên bàn độc miễn sao mâm ngũ quả trông đẹp mắt là được.
Đương nhiên 5 loại quả thường sinh ra nhất là: chuối, Phật thủ hay bưởi, đào, quýt, táo. Nải chuối sẽ được đặt ở dưới cùng, ở giữa như bàn tay hứng lấy những gì tinh túy nhất. Màu xanh của chuối biểu trưng cho sự chan chứa nhựa sống của mùa Xuân.
Nằm trong lòng sắc xanh ấy có thể là quả bưởi hoặc quả Phật thủ có sắc tiến thưởng. Nguyên do đặt Phật thủ ở giữa vì loại quả này có mười cánh múi chụm lên như 10 ngón tay, được trưng lên bàn thờ tiên sư với niềm hi vọng cầu mong được bàn tay Phật trời ban phúc ban lộc. Giả dụ không mua được Phật thủ thì có thể đặt quả bưởi vàng căng tròn, chứa chan, hứa hẹn hẹn sự may mắn.Tiếp sau đó là ba loại quả mang màu sắc khác nhau và tượng trưng cho những điều khác nhau. Nếu quả đào tượng trưng cho sắc hồng biểu thị sự thăng tiến, thành công, thì táo mang màu đỏ có nghĩa là phong phú, giàu sang, màu quà thắm của quýt hi vọng năm mới đầy hên và sum vầy.
Đủ đủ, sung là nhì thứ quả mà công chúng luôn muốn đặt lên bàn thờ gia tiên tham gia những ngày Tết, với ước muốn sự no đủ, vừa đủ sẽ tới với mái nhà mình và tránh được sự gian khổ, nghèo khó.
Giải đáp tờ Khám Phá, chuyên gia phong thủy Hoàng Anh Hùng để ý, mâm ngũ quả ngày Tết phải bộc lộ được đủ ngũ hành đó là: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Để bộc lộ được nhân tố này, các mái nhà nên lựa chọn loại quả có màu sắc thích hợp với ngũ hành chả hạn như: đào biểu trưng cho hành KIM, chuối Biểu tượng cho hành MỘC, hồng xiêm biểu trưng cho hành THỦY, ớt biểu trưng cho hành HỎA, bưởi biểu trưng cho hành THỔ.
“Không có bất kỳ sự ỉ eo nào trong mâm ngũ quả ngày Tết cả. Bởi hoa quả là kết tinh của trời đất đều là hương thơm, quả ngọt dâng lên tổ tiên và biểu hiện lòng thành kính của con cháu”, ông Hùng nói.
Về các bài trí hoa trên ban thờ ngày Tết, những loại hoa không nên đưa lên như: hoa ly, lan, hoa loa kèn vì đây là những loại hoa ngoại lai, các mái ấm cũng nên xem xét.
Ngũ quả miền Trung
Miền Trung là vùng có miền khí hậu khắc nghiệt nhất cả nước, hàng năm xảy ra phổ quát thiên tai, bão bạn hữu, gió Lào, hạn hán, lại thêm đất đai vốn cằn cọc gây phổ thông gian khổ cho trồng trọt đóng gói hơn nữa thời gian Tết thường rơi tham gia mùa Đông khắc nghiệt nên cây trái đặc sản nơi đây rất hi hữu.
Người địa phương nơi đây không quá câu nệ cơ chế ý nghĩa của mâm ngũ quả, mà cơ bản là sự thực tình của khúc ruột miền Trung cằn cỗi đối với ông bà, tổ tông.
Gian nan là thế nhưng địa hình lại nằm trong sự giao thương giữa nhì miền Bắc- Nam làm cho mâm ngũ quả của người miền Trung vẫn bày vẽ đủ “ngũ sắc”: chuối, mãng cầu, sung, dừa, thanh long, xoài.. rất thích mắt.
Mâm ngũ quả miền Nam
Nếu như như ở miền Bắc, gần như đầy đủ các loại quả đều có thể bày lên bàn thờ, kể cả quả ớt mang vị đắng cay, miễn là mâm ngũ quả trông thích mắt là được; thì người miền Nam lại có sự kiêng cữ.
Mâm ngũ quả của họ không bao giờ có chuối, vì loại quả này tên gọi có âm giống trong khoảng “chúi" thể hiện sự nguy khó. Quả cam cũng không được có mặt vì câu “quýt khiến cho Đành chịu”.
Trên mâm ngũ quả của người miền Nam ưa chuộng dừa, mãng cầu, bưởi, xoài, sung (theo câu: “Cầu sung vừa đủ xài”), thêm chân đế là 3 quả dứa (trái thơm) biểu lộ sự vững vàng.
Khác lạ, mâm ngũ quả của người miền Nam chẳng thể thiếu cặp dưa đỏ ruột đỏ vỏ xanh, biểu trưng cho lòng trung nghĩa và tiết trinh của người phương Nam.
Mỗi miền mỗi khác tùy tham gia đặc thù khí hậu, sản vật và quan niệm riêng, nhưng tựu thông thường, mâm ngũ quả trên bàn thờ ngày Tết vẫn là nơi tập hợp của hồn quả, hương cây, của nếp văn hóa dân tộc, của ý cầu nguyện hòa, an, đủ của người địa phương Việt.
Chính vì vậy, cư dân Việt dù ở phương trời nào, tới ngày Tết cổ kính vẫn không bỏ lỡ tục lệ này, như một sự nhắc nhở, cho bản thân và cho con cháu, về căn do của bản thân.
Có thể bạn quan tâm: thoisumoingay
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét